در باب احکام فقهی اجرایی حج

یکى دیگر از عبادتهاى بزرگ اسلامى «حج» است. حج یک عبادت دسته جمعى است که هر سال در روزهاى معینى در سرزمینى تاریخى و باشکوه انجام مى‏گیرد. ین نوع عبادت علاوه بر این که پیوند استوارى میان بنده و خدا به وجود مى‏آورد، مى‏تواند از جهات گوناگونى مبدأ اثرات سودمند و ارزنده‏اى در اجتماع اسلامى باشد؛
اولا: یک چنین عبادت دسته جمعى که با تجرد کامل و وارستگى مطلق، تنها با پوشیدن دو قطعه پارچه ساده آغاز مى‏گردد، نشانه مساوات بندگان الهى در پیشگاه اوست و این یکى از آمال بزرگ انسانى است که روزى انسانهاى جهان عوامل برتریهاى موهوم را مانند نژاد، رنگ و ثروت را کنار گذارده، همگى خود را در برابر خدا مساوى و برابر بدانند. عمل حج از عبادتهایى است که به این هدف تحقق مى‏بخشد و موجب مى‏شود که افراد با ایمان امتیازات اجتماعى را وسیله برترى خود ندانند.
آیین اسلام یک مشت قوانین اخلاقى و سنن تربیتى که هدفى جز اصلاح روح و روان مردم نداشته باشد نیست تا خود را از تاسیس کنگره سالانه و اجتماعات هفتگى و روزانه که مخصوص احزاب سیاسى و اجتماعات متحرک وزنده است دور بگیرد، بلکه یک آیین جهانى و جامعى است که به همه شؤون زندگى بشر - اعم از اخلاقى، اجتماعى، سیاسى، اقتصادى و نظامى - نظر دارد.
از این نظر آورنده اسلام با وضع قوانین سیاسى و دعوت به تشکیل کنگره سالانه در سرزمین مکه، بقا و ابدیت و مصونیت آیین خود را تضمین نموده است و طبعا این کنگره اثراتى بالاتر از اثرات کنگره‏هاى سالانه احزاب سیاسى و زنده جهان در بر خواهد داشت.
خرید و فروش فیش حج عمره و تمتع به صورت آزاد چه حکمی دارد؟
این سؤال را می توان به صور متعددی مطرح نمود.
1 – شخص مستطیع می تواند فیش آزاد تهیه کند یا خیر؟
اگر فردی استطاعت انجام حج را پیدا کند باید در اولین فرصت به انجام آن اقدام نماید و اگر چنانچه ده ها میلیون هزینه دربر داشته باشد تأخیر آن به سال بعد شرعاً حرام است واگر در این فاصله فوت نماید او را در زمرۀ تارکین حج بیت الله بحساب می آورند.
2 –برای فرد مستطیع آیا فروش فیش حج مباح است یا خیر؟
شخص مستطیع به هیچ عنوان نمی تواند حج خود را به تأخیر اندازد و اگر فیش حج واجب خود را فروخت آن پول حرام و استفاده از آن جائز نخواهد بود و اگر شخص مستطیع بداند که فروشنده خود واجب الحج می باشد جائز نیست که آن فیش را خریداری نماید.
3 –در صورتیکه حجِّ فروشنده فیش حج واجب نباشد می تواند آنرا به دیگری واگذار نماید ولی اضافه بر مبلغ پرداخت شده نمی تواند اخذ نماید البته با احتساب تفاوت ارزش پولی.

▪ چون احرام قبل از میقات با نذر صحیح است، زن های حائض که عذر شرعی از دخول مسجد دارند، می توانند در مدینه با نذر برای عمره محرم شوند، و در این صورت لازم نیست به مسجد شجره بروند، ولی نذر زن باید با اذن شوهر باشد.۸
● داشتن حوله اضافی
مدیران کاروان، زائران را راهنمایی کنند تا یک یا دو تکه پارچه سفید یا دو حوله اضافه همراه داشته باشند که اگر لباس احرامشان گم شد، از آن استفاده کنند و اگر نجس شد و امکان تطهیر آن نبود به راحتی بتوانند تعویض کنند.
رهنمودهای مقام معظم رهبری (مدظله العالی)پیرامون تعامل با حجاج دیگر کشورها:
در دیدار با برادران مسلمانی که از کشورهای دیگر آمدهاند، آنهایی که اهل زبانندو می توانند حرف بزنندبا زبان اظهار محبت کنند،اظهار تعارف کنند،برروی نقاط مشترک تکیه کنند.آنهایی که اهل حرف زدن نیستند باعمل؛ جابدهید، مهربانی کنید،محبت کنید،بعضی از سختیها وخشونتها را تحمل کنید.
یکی ممکن است تنه بزند-شمادرمقابلش لبخند بزنید،عملا سعی کنید این ارتباط بوجود بیاید؛نه فقط برای اینکه آبرووعزت ایران و ملت ایران راحفظ کنید که البته این درجای خودش خیلی مهم است،چقدر خوب است که یک ملت بتواند کرامت خود،ارزش خود،پایبندی خود به آداب واخلاق انسانی واسلامی را نشان بدهد،بلکه برای اینکه ارتباط قلبی برقرار شود ،اهل هرنژادی است،اهل هر زبانی است،اهل هر مذهبی است،مسلمان است؛ او هم مثل شما به عشق کعبه آمده،به عشق پیغمبر(ص) آمده،اوهم دارد همین راه را میرود، او هم با خدای متعال دارد حرف میزند، هر چه میتوانید این وجه مشترک را به رخ یکدیگر بکشید،بفهمند این وجه مشترک وجود دارد.
زمان حرکت به عرفات
وقوف به عرفات از ظهر روز نهم آغاز می شود، بنابراین زمان حرکت به سوی عرفات به گونه ای باید تنظیم شود که حجاج قبل از ظهر در عرفات حاضر باشند و رفتن شب عرفه و استفاده از خنکی هوا و همچنین نبود مشکل استظلال وقت مناسبی است.
چون در وقت وقوف (از ظهر تا مغرب) حاجیان باید در صحرای عرفات باشند و از حدود آن خارج نشوند، بنابر این باید نسبت به حدود عرفات، که امروزه با تابلوهای بزرگ مشخص شده است، توجیه شوند وحتی المقدور از تردد در جاهای مختلف عرفات نیز بپرهیزند که احتمال گم شدن آنها زیاد است و در صورت گم شدن از اعمال بازخواهند ماند.
● از عرفات تا مشعر الحرام
یکی از لحظات حساس در مدت فعّالیّت مدیران و معاونان و خدمه کاروان ها، از عرفات تا مشعر و از آنجا تا منا است که باید با تلاش و تدبیر، زائران را بطور کامل و سالم به مقصد برسانند، گرچه در سال های اخیر به سبب وجود راه های متعدد، امکان نرسیدن به موقع تا مشعرالحرام بعید به نظر می رسد، لیکن باید دانست که فاصله عرفات تا مشعرالحرام در طرق متعدد از ۴ تا ۶ کیلومتر می باشد. بنابر این از دورترین راه هم اگر به سمت مشعر می روند، فاصله بیش از ۶ کیلومتر نیست. پس اگر در بین مسیر دچار مشکلی شدند که نتوانستند با اتومبیل حرکت کنند، برای آن که از وقوف بازنمانند می توانند زائران را پیاده ببرند، و چنانچه در این مدت برای زائری مشکل خاصی پیش آمد که باید به بیمارستان منتقل شود، حتماً این مسأله را با روحانی کاروان در میان بگذارید، تا با راهنمایی وی و انجام وقوف اضطراری بتواند اعمال را به پایان ببرد.
سرزمین منا
• هنگام ورود به سرزمین منا در صورت جداماندن ازهم کاروانی ها تمام همت خود راتنها صرف رسیدن به چادرهای ایرانیان کنید، تا بتوانید پس از رسیدن به چادرهای ایرانیان با کمک گرفتن از واحد امداد و یا سایر مدیران ایرانی به چادر محل استقرار کاروان خود برسید.
• عموماً واحد امداد و راهنمای حجاج ایرانی نسبت به نصب پرچم ایران وتابلوهای راهنما در مسیر ورودی به سرزمین منا اقدام می نمایند که می توانیدبا استفاده و دقت بر تابلوهای راهنما به سمت چادرهای ایرانی هدایت شوید.
 • در سرزمین منا نیزچادرها و فضای استقرار حجاج سراسر دنیا کاملا شبیه به یکدیگر است لذا تلاش کنید تا چادر محل استقرار خود و مسیر تردد به رمی جمرات را خوب یاد گرفته و به خاطر بسپارید و در صورت استفاده ازنشانه گذاری دقت کنید از نشانه های ثابت و غیر مشابه استفاده کنید.
• شایسته است نقشه های محل استقرار چادرهای ایرانی را از طریق مسئولین محترم کاروان دریافت کنید تا مورد استفاده شما قرار گیرد.
 • با توجه به طولانی تر بودن زمان حضور شما در سرزمین منا نسبت به سرزمین های عرفات و مشعر الحرام و در صورت نیاز به گشت و گذار، تمام سعی شما این باشد تا از چادرهای ایرانی دور نشوید و از تردد در محل استقرار چادرهای سایر کشورها خودداری فرمایید.
 • درصورت قصد خروج از سرزمین منا حتماً با اطلاع و مجوز مدیرکاروان و روحانی محترم کاروان اقدام فرمایید.
• از ارتباط گیری با حجاج سایر کشورها خارج ازعرف معمول زیارت و حج خوداری فرمایید.