در همین چند مشت پنبه، یک دنیا راز پنهان شده است. کافی است بازش کنید تا به توانایی مادرانهتان شک کنید یا بهخاطر اینکه فرزندتان درست و بهموقع آن را کثیف میکند به موفقیتآمیز بودن تلاشهایتان در مراقبت از او افتخار کنید. شاید برای کسانی که تجربه شما را پشت سر نگذاشتهاند، پوشک یک نوزاد تنها یک عنصر پر از آلودگی و کثیف در خانه باشد که باید زودبهزود از شرش خلاص شوید. اما برای شما که از اوضاع مزاجی گرفته تا سلامت سیستم ایمنی بدن فرزندتان را با آن کنترل میکنید، یک پوشک باارزشتر از این حرفهاست. اگر تازه به گروه مادرها وارد شدهاید یا اینکه قصد مادر شدن دارید، این مطلب را از دست ندهید. در این صفحات قرار است همه آنچه باید در مورد پوشک بچهها بدانید را با شما در میان بگذاریم.
● تعویض پوشک؛ چندوقت یک بار؟
پس از هر بار کار کردن شکم یا خیس شدن پوشک باید آن را تعویض کرد. نوزاد را به پشت بخوابانید و پوشک کثیف را جدا کنید. با استفاده از آب ولرم و حوله تمیز، به آرامی نوزاد را تمیز کنید. وقتی که پوشک یک نوزاد پسر را تعویض می کنید، مراقب باشید چون تماس پوست لخت او با هوای سرد ممکن است موجب ادرار کردن نوزاد شود. موقع تمیز کردن نوزاد دختر دقت کنید حوله را از جلو به عقب بکشید تا مانع به وجود آمدن عفونت ادراری شوید. برای جلوگیری از به وجود آمدن راش یا کهیر ناشی از پوشک هم باید حتما از روغن یا پودر بچه استفاده کنید.
● سوختگی پوشک یعنی چه؟
سوختگی پوشک یا کهیر ناشی از آن اغلب یک تورم قرمز رنگ و دردناک است که ظرف چند روز و پس از شستن با آب گرم و چرب کردن پوست و مدتی استفاده نکردن از پوشک از بین می رود اما برای جلوگیری از به وجود آمدن آن می توانید کارهای زیر را انجام دهید: پوشک بچه را مرتب تعویض کنید و نگذارید پوشک کثیف زیاد دور بدن نوزاد باقی بماند. پس از عوض کردن پوشک با یک صابون لطیف و آب ولرم نوزاد را بشویید و با یک حوله نرم پاک کنید و کرم بچه بزنید. اگر از پارچه های نرم به عنوان کهنه بچه استفاده می کنید، برای استفاده مجدد آنها را با مواد پاک کننده ضد حساسیت و بدون رنگ بشویید. در روز مدتی نوزاد را بدون پوشک رها کنید تا پوست تنفس طبیعی داشته باشد. اگر سوختگی پوشک پس از سه روز مراقبت خوب نشد و یا بدتر شد، حتما با پزشک تماس بگیرید. استفاده از روغن بچه بهترین روش برای تمیز کردن قسمت هایی از پوست کودک است که با پوشک تماس دارد.
برای خرید پوشک مناسبتر برای نوزادتان بهتر است از قبل چند مدل بخرید و آنها را بعد از تولدش امتحان کنید تا بهترین و مناسبترین پوشک را پیدا کنید. برای این خریدها لازم است ویژگیهای زیر را در نظر بگیرید:
جنس: جنس لایهٔ رویی پوشکهای یکبارمصرف بهتر است از کتان باشد. پوشکهایی که لایهٔ رویی آنها پلاستیک است، امکان تبادل هوا با بیرون را ندارد و بنابراین پای کودک خیلی زود دچار ادرار سوختگی میشود.
قدرت جذب: پوشکی که قدرت جذب خوبی ندارد، ادرار و مدفوع را پس میدهد. بهتر است پوشکهایی بخرید که داخل و بیرونش لایهٔ جاذب رطوبت دارد.
ارتفاع و بلندی: مدفوع کودکان شیرخوار، به خصوص نوزادانی که تغذیهٔ انحصاری با شیر مادر دارند، اغلب آبکی است و امکان نشت به بیرون از پوشک را دارد، پس بهتر است پوشکی با یک پشتی بلند انتخاب کنید.
ظرافت: یک پوشک بزرگ و پهن ممکن است کودک را آزار دهد یا باعث مشکلاتی در پای کودک شود. پوشک باید قطر کمی داشته باشد و فاصلهای بیشتر از چهار انگشت نیز بین دو پای کودک ایجاد نکند.
سایز: نوزادان و کودکان شیرخوار سایزهای متفاوتی دارند و هر کدام به یک سایز پوشک نیازمندند. سایز پوشک معمولاً بر اساس وزن کودک شما مشخص میشود. برای تشخیص گشادی یا تنگی پوشک بهتر است انگشتان خود را دور کمر و رانهای کودکتان بچرخانید تا ببینید پوشک گشاد یا خیلی تنگ نباشد. با بزرگ شدن کودکتان سایز پوشک او نیز تغییر میکند.
قیمت: کودک شما به ویژه در روزهای اول تولدش به تعداد زیادی پوشک نیاز دارد، پس بهتر است قیمت پوشکهای مختلف را بدانید.
ویژگیهای مهم برای انتخاب یک پوشک یکبارمصرف خوب
ویژگی اصلی یک پوشک یکبارمصرف خوب، داشتن لایههایی است که مدفوع و ادرار به لایههای زیری آن ببرد تا از پوست کودک دور شود و با بدن کودک تماس زیادی پیدا نکند تا قابلیت خشک نگه داشتن بهتر را داشته باشد. همچنین دارای انعطافپذیری خوب و هماهنگی با شکل بدن نوزادتان باشد. همچنین با داشتن نوارهای جانبی کشی، کودک بتواند احساس راحتی داشته باشد و پاهایش را تکان بدهد. با کمی تحقیق و جستوجو میتوانید به زودی یک پوشک مناسب برای کودک خود پیدا کنید. بد نیست اگر به نکات زیر هنگام امتحان کردن و مقایسهٔ پوشکهای مختلف با هم توجه کنید:
- روی لایهٔ بیرونی پوشک سوراخهای ریزی باشد تا هوا از آنها ردوبدل شود.
- نوارهای کشی برای حرکات پای کودک داشته باشد.
- داخل پوشک نرم و پنبهای باشد.
- جنس بیرون آن پلاستیکی نباشد.
- چسبهای آن راحت کنده نشود.
- حاوی لوسین و ضدحساسیت باشد.
- بدون عطر و بو باشد.
- روی ران بچه رد کش نیندازد.
- محتویات داخلی آن جمع نشود و پنبههایش از هم باز نشود.
- از اطراف و پشت نم پس ندهد.
- کریستالهای رطوبتگیر آن از لایههای پوشک بیرون نیاید.
- بین دو پای کودک بیشتر از چهار انگشت فاصله نیندازد.
- پوشکی با اندازهٔ مناسب، به تن کودک شکلی صاف دارد و تا کمر و نافش را میپوشاند.
- چسبهای پوشک باید به صورت قرینه روی قسمت رنگی جلوی آن چسبانده شود.
- لازم است کش پوشک، اطراف ران کودک را به شکلی مناسب بپوشاند.
- اگر پوشک خیلی کوچک یا بزرگ باشد، ممکن است نم پس بدهد.
● راهی برای نرم شدن پوست کودک
کرم بچه یکی دیگر از چرب کننده های خوب است. این کرم حاوی لانولین است که با پوست کودک بسیار سازگار است و از پوسته پوسته شدن سطح پوست و قسمت هایی از بدن که دارای چین و چروک است، جلوگیری می کند. همچنین برای پیشگیری از سوزش ناشی از ادرار مورد استفاده قرار می گیرد. وازلین نیز مانند کرم برای محافظت از پوست کودک و نرم کردن آن به کار می رود. همچنین وازلین می تواند مانند سدی محافظ میان پوست و میکروب های مهاجم عمل کند. این ماده از التهاب و تحریک پوست که توسط پوشک ایجاد می شود، جلوگیری می کند و موجب نرمی و لطافت پوست در هوای سرد می شود.
برای نرم شدن پوست کودک، ایجاد رطوبت روی پوست و نیز پاک کردن پوست کودک در هر بار تعویض پوشک یا بعد از هر حمام برای نرم کردن پوست کودک از ترکیبات نرم کننده استفاده می شود. نرم کننده ها معمولا به شکل لوسیون است. طریقه صحیح مصرف لوسیون به این شکل است که باید تکه ای پنبه را به این ماده آغشته کرد و به آرامی روی پوست کودک مالید. از مزیت های لوسیون این است که از پوسته پوسته شدن پوست جلوگیری می کند. لوسیون ماده ای مناسب برای پاک کردن کودکان به جای شستن مکرر است.
● نظرتان درباره قنداق چیست؟
آیا قنداق گرفتن نوزاد خطرناک است؟ اصلاً چه دلیلی دارد که عده ای از مادران و پدران برای نوزادان خود قنداق تهیه می کنند؟ آیا بهره گیری از این قنداق ها خطر جانبی به دنبال ندارد؟
سال ها بود که قنداق کردن نوزاد را خطرناک می دانستند اما چندی است که محققان می گویند اولاً نوزادان را باید روی پشتشان خواباند و روی شکم قراردادن نوزادان خطرناک است، ثانیاً روش و سنت قدیمی قنداق کردن (پیچیدن پارچه دور نوزاد برای محدودکردن حرکات نوزاد) می تواند جلوی سندرم مرگ ناگهانی نوزاد کودک را بگیرد. در واقع قنداق کردن نوزاد باعث محدودکردن حرکت او شده و هنگامی که کودک را به پشت می خوابانیم، احتمال برگشتن روی شکم کمتر و درنتیجه احتمال وقوع سندرم مرگ ناگهانی نوزاد کم می شود.
با وجود تأکیدهای بسیار زیادی که دراین زمینه به عمل آمده، هنوز ۲۰ درصد مردم آمریکا معتقدند اگربچه را روی شکم بخوابانید، آروغ خواهد زد و راحت تر می خوابد. اما محققان اصرار دارند بقبولانند که بچه هایی که قنداق می شوند، راحت تر و بهتر می خوابند. هنوز رسم قنداق کردن بچه در کشورهایی مانند ترکیه، افغانستان و آلبانی به چشم می خورد. محققان گمان می کنند که در قنداق، نوزاد احساس امنیت می کند و از احتمال حرکات ناگهانی و خطرناک او کاسته می شود.
باید این نکته بسیار مهم را مدنظر داشت که منظور از قنداق کردن این نیست که چنان نوزاد را در پارچه ای بپوشانیم که هیچ حرکتی در ناحیه لگن وجود نداشته باشد و یا تنفس نوزاد دچار اختلال گردد. اگر بچه را قنداق کرده باشند، طول زمان حرکات چشم او کندتر می شود. در هرحال نتایج تحقیقات جدید ادله و اسناد کافی در اختیار گذاشته که بتوان از سنت دیرینه قنداق دفاع کرد. اما بازهم تأکید می شود که آزادی عمل و رشد نوزاد نباید دچار خدشه شود و بهتر است که پارچه نازکی مورد استفاده قرار بگیرد چون گرمای زیاد نیز موجب سندرم مرگ ناگهانی نوزاد می شود بنابراین پارچه مورد استفاده برای قنداق نوزاد باید نازک و نرم باشد.